Herhaalverhaal

Iedere familie heeft zijn herhaalverhalen. De verhalen die altijd weer verteld worden. De ‘koude kant’ van de familie wordt er soms gek van. ‘Komen ze weer met hun verhaal’ hoor je ze denken. ‘Ja, ja,  kennen we al’ roepen ze terwijl ze hun hand voor hun gapende mond slaan. Professionele herhaalverhalen zijn belangrijk. Zeker voor nieuwe medewerkers

Ik houd van herhaalverhalen. Ze zorgen voor verbinding. Het geeft herkenning bij leden van een groep die hetzelfde hebben meegemaakt: ‘Ach ja, weet je nog…’ Ongepolijst en met een scherp randje zijn de verhalen op hun best. Ze zijn nooit uitgezocht, bedacht of mooier gemaakt maar spontaan ontstaan omdat ze goed bij een familie passen. Voor hen zijn het verhalen die de moeite van het herhalen waard zijn. Voor anderen misschien tot vervelens toe.

Herhaalverhalen zijn persoonlijk. Ze vertellen niet alleen van alles over een familie, maar ook over degenen die de verhalen vertellen. Mijn vier broers en ik vertellen allemaal andere herhaalverhalen over hetzelfde gezin. Omdat we andere personen zijn. Dat maakt de verhalen zo mooi.    

 

Corporate herhaalverhalen
Ook mensen in organisaties hebben herhaalverhalen over hun bedrijf.  Mooie anekdotes, maar ook verhalen die schuren en je een ongemakkelijk gevoel geven. Steeds vaker worden verhalen uit organisaties opgeschreven door een storyteller. Die luistert naar wat er leeft en wordt gevoeld binnen het bedrijf. Hij maakt er daarna een mooie inspirerende corporate story van. De verhalen voor de corporate story worden nauwgezet uitgekozen op bruikbaarheid omdat ze worden ingezet voor een specifiek doel voor de organisatie of het merk. Vanuit HR bij voorbeeld als instrument voor organisatieveranderingen of voor arbeidsmarktcommunicatie. Het verhaal vertelt over de rol die de organisatie speelt, over haar identiteit: Wie zijn ‘we’ als organisatie? Waar gaat de organisatie naar toe?  Wat is onze purpose?

De corporate herhaalverhalen missen meestal het rauwe randje. Ze zijn te mooi gemaakt. Soms slaat zelfs de twijfel over de geloofwaardigheid toe. En niemand gaat er van gapen. De verhalen zijn er op de eerste plaats voor de organisatie. Het wordt een collectief verhaal en niet meer het verhaal van het individu.

 

Ook het gaapverhaal
Voor mijn vakgebied Onboarding vind ik die enscenering jammer. Ik geef nieuwe medewerkers het advies om tijdens hun onboarding te vragen naar het herhaalverhaal van hun gesprekspartners. En dan niet het gladgeschuurde verhaal van de story teller, maar het ongepolijste verhaal van henzelf. De verhalen die niet bij de story teller terecht komen, maar wel veel zeggen over de organisatie.  Het zijn  de verhalen waardoor je als nieuwkomer de cultuur van de organisatie en de persoon die je tegenover je hebt leert kennen: De directeur die zijn schoenen door zijn chauffeur naar Zwitserland liet brengen om ze te laten verzolen. De zonen die de auto van pa in elkaar sloegen omdat hij het bedrijf aan een externe verkocht.

We zijn individuen in organisaties. Iedereen heeft zijn eigen unieke herhaalverhaal over de organisatie. Ze moeten er zijn: verhalen zonder regie waarvan nieuwkomers en buitenstaanders denken: ‘Waarom vertelt hij nou juist dit verhaal?”. En dus ook de verhalen waarbij iedereen gapend een hand voor zijn mond slaat: ‘Komt ie weer met zijn verhaal’.